Ideą kawy w kapsułce z punktu widzenia konsumenta są: łatwość użytkowania systemu, różnorodność w wyborze kaw oraz niski koszt wejścia związany z zakupem ekspresu, który jest tańszy niż automaty z wbudowanym młynkiem. Czy kapsułki to przyszłość?
Temat kapsułek, świeżości zawartej w nich kawy, a także wpływu opakowań na środowisko, wciąż budzi wiele kontrowersji. Teraz, kiedy ekspresy na kapsułki stają się coraz bardziej rozwinięte i osiągają poziom taki jak chociażby Morning, postanowiliśmy zebrać wiedzę na temat kapsułek w jednym artykule.
Historia i patent
System Nespresso, pierwszego producenta ekspresów kapsułkowych, został opatentowany w 1986 roku, po 10 latach prac rozwojowych. W momencie debiutu był on chroniony kilkoma patentami, co dało Nestle pozycję monopolisty w tym segmencie na kolejne 25 lat. Po tym czasie, w 2011 roku część najważniejszych patentów zaczęła wygasać i do gry włączyła się konkurencja, która musiała nadrobić w krótkim czasie stracone lata. Przez cały ten czas Nestle nadal rozwijało swój system i doskonaliło go, chroniąc kolejnymi patentami. Stąd też bierze się tak duża różnorodność w rodzajach produkowanych kapsułek – nie można skopiować Nespresso 1:1, ponieważ kluczowe elementy kapsułki takie jak system spajania korpusu z wieczkiem są nadal chronione. Ten stan rzeczy spowodował, że większość producentów konkurencyjnych wobec Nespresso zaczęło pakować tanią kawę w kiepskie kapsułki, a wszystko to ze względu na cenę – nie byli oni w stanie konkurować z Nespresso, które było oddalone o dekady w rozwoju i optymalizacji produkcji.
Kapsułki specialty
Dziś możemy spokojnie powiedzieć, że na rynku dostępne są kawy jakości specialty, które zamknięte w kapsułki, smakują bardzo dobrze i pozwalają cieszyć się nie tylko wszystkimi założeniami tego systemu, ale również dają przyjemne wrażenia sensoryczne. Do takich przykładów można choćby zaliczyć kapsułki Colonna, Lykke, Caffenation, Bialetti czy Savage. Na rodzimym rynku mamy też eko kapsułki FLORØ by COFFEE PLANT.
Wpływ na środowisko
Kapsułki systemu Nespresso przeważnie wykonuje się z następujących rodzajów materiałów:
- 100% aluminium – w tym wypadku kapsułka jest w pełni recyklingowalna i to w nieskończoność. Można z niej zrobić długopisy lub scyzoryki (Nespresso sprzedaje takie w swoich butikach), a sam recykling tego materiału jest prosty i efektywny, bo łatwo oddziela się od niego resztki kawy. Co więcej, w każdym kraju gdzie prowadzi się selektywną zbiórkę odpadów, aluminium jest jednym z podstawowych surowców w segregacji i nie ma obaw o brak odpowiedniej infrastruktury do jego przetwarzania. Zaletą aluminium jest fakt, że chroni ono zawartość kapsułki w najlepszy ze sposobów, co oznacza, że przy zachowaniu właściwego procesu technologicznego, kawa pozostaje świeża nawet 12 miesięcy od zamknięcia w kapsułce. Tego typu kapsułki stosuje Nespresso. Udostępniają dane, że 80% ich kapsułek ulega ponownemu przetworzeniu.
- 100% kompostowalne – istnieją dwa rodzaje tych kapsułek: kompostowalne w warunkach domowych lub przemysłowych. Te pierwsze zwykle nie posiadają bariery ochronnej, co powoduje błyskawiczne wietrzenie kawy. Te drugie, w zależności od producenta, mogą ją posiadać lub nie. Kolejnym czynnikiem, na który należy zwrócić uwagę jest materiał z jakiego taka kapsułka została wykonana. Może to być kukurydza lub trzcina cukrowa, a nie plastik pochodzący z ropy naftowej. Zwróćmy również uwagę, że aby kapsułka kompostowalna przemysłowo została rozłożona, w domu musimy ją wrzucać do pojemnika z oznaczeniem 'BIO’ czyli na odpadki organiczne. Nie w każdym miejscu taki system segregacji obowiązuje.
- plastik/aluminium – takie kapsułki są najgorsze z punktu widzenia odpadów i ochrony środowiska, gdyż nie da się ich ponownie przetworzyć. Do tej grupy należą najtańsze i niemarkowe kapsułki bez żadnych certyfikatów.
Aby rozeznać się w materiale z jakiego wykonana jest dana kapsułka, należy sprawdzać opakowanie – jeśli kapsułka jest kompostowalna lub 'biobased’ to taka informacja na pewno się pojawi.
Co ciekawe, system kapsułkowy sumarycznie jest bardzo wydajny energetycznie i zużywa mniej zasobów niż np. kawa z ekspresu kolbowego. Jak to możliwe? Przy analizie całościowego wpływu na środowisko należy brać pod uwagę więcej czynników niż tylko materiał wykonania kapsułki:
- kawa produkowana i mielona w jednym miejscu wymaga produkcji mniejszej ilości urządzeń do jej przygotowania niż kawa ziarnista, którą należy zmielić bezpośrednio przed zaparzeniem.
- młynki używane do systemów typu Nespresso to zupełnie inne urządzenia niż domowe – oferują nieporównywalnie większą jakość mielenia, co pozwala osiągnąć wyższe poziomy ekstrakcji kawy. Innymi słowy, ta sama ilość naparu uzyskiwana jest z mniejszej ilości kawy niż w kolbie/dripie itp.
- jeśli w kapsułce zużywa się mniej kawy, to w skali globalnej produkuje się mniej kawy i mniej obciąża środowisko.
- ekspresy używane do zaparzania kapsułek podgrzewają wodę w przepływie, i nie utrzymują temperatury w trybie czuwania jak ekspresy kolbowe. Zużywają one znacznie mniej energii elektrycznej, są bardziej kompaktowe, składają się z mniejszej ilości elementów i są tańsze w zakupie. To samo dotyczy czajników do dripa – podgrzewając 1l wody zużywasz nieporównywalnie więcej energii niż ekspres kapsułkowy, który podgrzewa tylko ok. 50-100 ml wody na jedną filiżankę.
Wszystkie powyższe argumenty prowadzą do tego, że kapsułka staje się jedną z najbardziej efektywnych środowiskowo metod przygotowania kawy. Co jednak nie oznacza, że nie powinniśmy świadomie podchodzić do tego tematu, sprawdzać z czego jest wykonana i co się z nią później dzieje.
Kapsułki to wielce prawdopodobna przyszłość – właśnie ze względu na ich wygodę oraz rosnącą jakość zamkniętej w nich kawy. Trudno o łatwiejszy sposób na to, by przekonać kogoś do świata specialty: jeden ekspres i nieskończona różnorodność smaków, która nie wymaga posiadania wagi, miseczek cuppingowych, konduktometrów czy choćby elementarnej wiedzy jak to wszystko ogarnąć. Próg wejścia jest niski jak nigdy dotąd – można zostać smakoszem najlepszych kaw na świecie nie zagłębiając się w ogóle w techniki ich przygotowania, to jest prawdziwy game changer.
* Artykuł powstał na podstawie treści stworzonych i udostępnionych przez Maćka Duszaka, dziękujemy!
